Historie

Het standbeeld van Jan Amos Comenius (1592-1670), theoloog, filosoof, hervormer, pansofist en theosoof, vervaardigd door professor  V. Makovský en architect professor J. Fracner,  werd op 12 oktober 1957 door de Tjechische gezant,  Viktor Sandor, onthuld. Het was een kopie van het beeld dat in 1956, in de geboorteplaats van Comenius, Uhersky Brod, was geplaatst.

Dat was op het plantsoen, dat in 1920 was ingericht ter ere van Comenius, en was gelegen tussen het Ravelijn Oranje-Promers en de Utrechtse Poort, aan de Kapitein Meijerweg. De onthulling werd bijgewoond door dr. J.H. Wesselings, secretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, vertegenwoordiger van de Nederlandse Regering, culturele attaché's van Rusland, China en Hongarije, en daarnaast de zaakgelastigde van Roemenië. 

Eerder stond op de plek waar het nieuwe beeld werd geplaatst een klein borstbeeld met een voetstuk.

In 2000 werd het beeld verplaatst naar de Marktweg en gepositioneerd in de schaduw van de Grote Kerk. Op de sokkel van het standbeeld van Comenius staat in het Nederlands en Tjechisch de tekst:

"Anno 1957 is dit gedenkteken opgericht door de Tjechoslowaakse regering, ter nagedachtenis aan de grote Tjech Jan Amos Comenius, strijder voor de vrijheid van zijn volk en van de mensheid, die als laatste bisschop van de gemeenschap der Moravische broeders, verdreven uit zijn geliefde vaderland, overleed op 15 november 1670 en te Naarden werd begraven op 22 november 1670."

Overige informatie

Het bronzen beeld is 3.60 meter groot en geplaatst op een 2.40 meter hoog voetstuk van grijs Silezisch graniet. Oorspronkelijk was het (tot 2000) in een plantsoen van 100 bij 25 meter geplaatst en met licht grijze blokken graniet, uit de groeven van Karlovy Vary, afgezet. Vier Tjecho-Slowaakse steenhouwers en arbeiders van het steenhouwersbedrijf Te Pas en Grebben werkten gezamelijk, onder leiding van de Praagse bouwmeester Podrouzek,  aan de afwerking van het monument.

De Tjechische regering richtte het standbeeld in Naarden op omdat zij bij het ontstaan van de Tjechoslowaakse staat, na de Eerste Wereldoorlog, die belofte had gedaan. Het standbeeld kostte ongeveer 350.000 gulden.

Comenius was de laatste bisschop der Moravische broeders. Na de slag op de Wittenberg bij Praag moest hij voor de (Roomse) contra-reformatie zijn land ontvluchten. Via Polen en Zweden kwam hij in Nederland terecht. Comenius werd op 22 november 1670 onder het altaar van de Waalse kerk in Naarden begraven.

Deze kerk werd in 1845 uiteindelijk bestemd tot magazijn van de genie. Toen de Tjechoslowaakse journalist Egon Erwin Kisch in de jaren twintig een bezoek aan Naarden bracht ontdekte hij dat op de plaats van het altaar een arrestantencel voor drie man stond en dat onder de vloer het graf van Comenius lag. In 1937 werden de stoffelijke resten van Comenius verplaatst naar het mausoleum. 

Klik op het plaatje hierboven voor toelichtende tekst.  

Standaard fotoalbum staat hieronder: